2500 سال است که از مواضع مختلف با فلسفه مخالفت می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر رضا داوری اردکانی در مراسم گشایش همایش روز جهانی فلسفه که بعدازظهر سه‌شنبه 23 آبان ماه در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد طی سخنانی به جایگاه فلسفه اشاره کرد و گفت: اگر فلسفه نباشد و اگر فیلسوفان نباشند - چون فیلسوفان قائم به فلسفه هستند- قوام جمع دستخوش سستی می‌شود. فلسفه امر ناپیدایی است که هر کجا که نباشد نبودش احساس می‌شود و فیلسوف در واقع سخنگوی فلسفه است.

رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه در هیچ جا نمی بینید که جامعه‌ای از دین، معرفت و حکمت محروم باشد تاکید کرد: جامعه جدید قائم به فلسفه است.

دکتر داوری اردکانی با اشاره به اتهاماتی که به وی در حوزه فلسفه زده می‌شود گفت: من به دکارت دکتر افضلی اهمیت می‌دهم اما دکارت علت و بانی تجدد و عالم جدید است.

وی تصریح کرد: ما امروز به همه صورت‌های فلسفه نیاز داریم. به فلسفه اسلامی نیاز دارم چون نهال وجود ما استحکام پیدا می‌کند و تکلیف سهم ما معلوم می‌شود اگر چه سهم فلسفه اسلامی با فلسفه جدید متفاوت است. اگر فلسفه جدید را بفهمیم آنگاه فلسفه اسلامی و عالم خود را و تفاوت‌ها را بهتر درک می‌کنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: یکی از مسائلی که مشکل زمان ماست نگاه سوبژکتیو به فلسفه است. اگر این نگاه را ناچیز بینگاریم نصف فلسفه را نادیده گرفته‌ایم. من به کلیت فلسفه نگاه می‌کنم.

وی با اشاره به نامه هفتم افلاطون افزود: ما دو وجه از فلسفه داریم. افلاطون می‌گوید من هیچگاه به شما درس فلسفه ندادم و شما هم فلسفه نمی‌فهمید و اصلا فلسفه قابل تعلیم نیست. این پرسش از زمان افلاطون تاکنون مطرح است اینکه اگر فلسفه قابل تعلیم نیست یعنی ما که در رشته فلسفه درس خوانده‌ایم کار عبث و افسانه می‌کنیم؟ باید بگویم که فلسفه افلاطون قابل تعلیم است و همه مردم با سواد و حتی اگر اهل فلسفه هم نباشند از خواندن افلاطون پشیمان نمی‌شوند.

داوری اردکانی افزود: فلسفه یک صورت علمی قابل تعلیم دارد. فلسفه درکی دارد که خود افلاطون به نحوی آن را بیان کرد. افلاطون عقل را به دو عقل بسیط و تفصیلی تقسیم کرد و عقل بسیط را مقدم بر تفصیلی گرفت. عقل بسیط را نمی توان به کسی داد اما وقتی حاصل عقل بسیط، تفصیل پیدا می‌کند و به صورت آثار افلاطون، ابن سینا، کانت و ... در می‌آید آنگاه قابل تعلیم می‌شود. منظور افلاطون از اینکه فلسفه قابل تعلیم نیست در واقع عقل بسیط است اما عقل تفصیلی قابل تعلیم است.

این چهره ماندگار فلسفه یادآور شد: هر کس که فلسفه کانت یا فلسفه ملاصدرا و غیره را یاد گرفت کانت و ملاصدرا نمی‌شود. ما فکر می‌کنیم فلسفه را فیلسوفان ساخته‌اند در حالی که اینطور نیست. این فیلسوف نیست که حرفی را جعل می‌کند و دنیاگیر می شود. در عالم چیزهایی مورد قبول و چیزهایی مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد. فیلسوف سخنگوست هرچه گوش شنواتر داشته باشد سخنش مخاطبان بیشتر و پذیرش بیشتری را به همراه دارد.

وی تاکید کرد: من نمی‌توانم هیچ کاری با فلسفه تحلیلی نداشته باشم و در عین حال وجود فلسفه تحلیلی هم منوط به پذیرش من یا کس دیگری نیست چرا که سخن اصیل خود از خود دفاع می‌کند و در واقع اوست که از من دفاع می‌کند که من مدافعش هستم. کلا رد و اثبات کار فلسفه است اما مثلا این حکم که فلان فیلسوف اخلاق را خراب کرد و یا فیلسوف دیگر پایان فلسفه را اعلام کرد درست است یا غلط ما می‌توانیم او را بازخواست کنیم اما نمی‌توانیم او را نفی‌کنیم.

دکتر اردکانی در پیان تاکید کرد: 2500 سال است که از مواضع مختلف با فلسفه مخالفت می‌شود اما فلسفه همچنان هست. کیست که از افلاطون، ملاصدرا و ابن سینا و... دفاع می‌کند؟ در واقع فلسفه ابن سینا، افلاطون، ملاصدرا و ... است که از فلسفه دفاع می‌کند.

به گزارش مهر، در پایان دکتر داوری اردکانی از سایت جدید موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران رونمایی کرد.